Trong thế giới nhiếp ảnh hiện đại, việc bấm máy ghi lại một khoảnh khắc chỉ là điểm khởi đầu. Để thực sự tạo nên những tác phẩm nghệ thuật, người ta phải cần thực hiện quá trình hậu kỳ ảnh. Vậy, hậu kỳ ảnh là gì? Làm sao để thực hiện các bước hậu kỳ chuyên nghiệp? Tizino Academy sẽ giải đáp qua bài viết dưới đây.
1/ Hậu kỳ ảnh là gì?
Hậu kỳ ảnh là giai đoạn then chốt trong quy trình chỉnh sửa ảnh, diễn ra sau khi bạn đã hoàn tất việc chụp hình. Đây là khâu mà các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp thường dùng để xử lý ảnh, biến một bức ảnh thô thành tác phẩm nhiếp ảnh hoàn chỉnh thông qua việc khắc phục những lỗi kỹ thuật không mong muốn.
Trong quá trình hậu kỳ ảnh chuyên nghiệp, bạn có thể thực hiện các thao tác sau:
- Khắc phục lỗi: Điều chỉnh các vấn đề thường gặp như ảnh bị tối, ảnh bị cháy sáng, lệch cân bằng trắng hoặc các lỗi nhỏ về bố cục ảnh.
- Tối ưu chất lượng: Thực hiện các bước như cân bằng trắng, điều chỉnh phơi sáng, giảm nhiễu hạt (noise reduction), chỉnh sửa màu sắc ảnh, làm sắc nét hình ảnh và nhiều kỹ thuật chỉnh sửa ảnh khác.
Thời gian dành cho xử lý hậu kỳ ảnh có thể dao động tùy thuộc vào độ phức tạp của dự án và kinh nghiệm của người thực hiện. Thông thường, một chuyên gia chỉnh sửa ảnh có thể hoàn thiện hàng trăm bức hình chỉ trong một giờ, nhờ vào sự am hiểu công cụ hậu kỳ ảnh và quy trình làm việc hiệu quả.
Lưu ý: Để tối ưu hóa hiệu quả hậu kỳ ảnh, bạn nên chụp ảnh dưới dạng định dạng file RAW. Định dạng này lưu giữ nhiều thông tin hình ảnh hơn so với JPEG, cho phép bạn tinh chỉnh linh hoạt các thông số như phơi sáng, màu sắc, cân bằng trắng,… mà không làm ảnh bị vỡ hay giảm chất lượng.

2/ Tại sao hậu kỳ ảnh lại quan trọng?
Hậu kỳ ảnh không đơn thuần là việc chỉnh sửa ảnh để làm đẹp mà còn là bước không thể thiếu trong việc tạo ra bức hình đạt chất lượng tốt nhất, truyền tải đúng thông điệp của người thực hiện. Hiện nay, máy ảnh kỹ thuật số hiện đại có xu hướng làm sắc nét mọi chi tiết, kể cả khuyết điểm nhỏ nhất trên đối tượng hoặc bối cảnh. Do đó, hậu kỳ ảnh chính là “cơ hội vàng” để bạn điều chỉnh những khuyết điểm của bức ảnh.
Hầu hết các nhiếp ảnh gia nổi tiếng đều dành một lượng thời gian và tâm huyết đáng kể vào quá trình xử lý hình ảnh, không kém cạnh so với thời gian họ bỏ ra để lên ý tưởng và chụp. Điều này chứng tỏ tầm quan trọng của hậu kỳ ảnh trong việc tạo ra những bức hình vượt trội.
3/ Các bước hậu kỳ chuyên nghiệp trong một bức ảnh
Hậu kỳ ảnh không đơn thuần là việc chỉnh sửa ảnh mà là một nghệ thuật, một quy trình tỉ mỉ đòi hỏi kỹ năng và sự am hiểu về ánh sáng, màu sắc và bố cục. Dưới đây là các bước hậu kỳ ảnh chuyên nghiệp trong một bức ảnh mà bất kỳ nhiếp ảnh gia nào cũng cần nắm vững:
Bước 1: Nhập và sắp xếp ảnh
- Chụp ảnh và nhập ảnh RAW vào công cụ sửa ảnh: File RAW chứa toàn bộ dữ liệu hình ảnh mà cảm biến máy thu được, mang lại dải tần nhạy sáng và thông tin màu sắc phong phú hơn so với JPEG. Điều này cho phép bạn chỉnh sửa ảnh linh hoạt ở các bước sau mà không làm giảm chất lượng ảnh.
- Sắp xếp thông minh: Ngay khi nhập ảnh vào các công cụ hậu kỳ ảnh như Adobe Photoshop, bạn hãy sắp xếp chúng vào các thư mục có tổ chức để dễ dàng tìm kiếm và quản lý dự án sau này.

Bước 2: Hiệu chỉnh ảnh cơ bản
Đây là những điều chỉnh đầu tiên và quan trọng nhất để thiết lập nền tảng cho bức ảnh. Các thao tác hiệu chỉnh ảnh bao gồm:
- Điều chỉnh cân bằng trắng (White Balance) để đảm bảo màu sắc trong ảnh chân thực nhất, đồng thời loại bỏ các sắc thái màu không mong muốn như bị ám vàng, ám xanh,… do điều kiện ánh sáng tại thời điểm chụp.
- Điều chỉnh độ phơi sáng tổng thể (Exposure) nếu ảnh quá tối (under-exposed) hoặc quá sáng (over-exposed).
- Tăng hoặc giảm độ tương phản để làm nổi bật sự khác biệt giữa vùng sáng và vùng tối, giúp bức ảnh có chiều sâu và sống động hơn.
- Điều chỉnh riêng biệt các vùng sáng nhất và tối nhất trong ảnh để khôi phục chi tiết, tránh bị cháy sáng hoặc mất chi tiết ở vùng tối.
- Tinh chỉnh điểm đen và điểm trắng để đạt được độ sâu và độ trong rõ ràng cho bức ảnh.

Bước 3: Điều chỉnh màu sắc và tông màu
Sau khi hiệu chỉnh cơ bản thì đây là lúc để bạn định hình phong cách màu sắc cho bức ảnh. Hãy thực hiện điều chỉnh màu sắc và tông màu theo các thao tác sau:
- Tăng hoặc giảm độ bão hòa màu tổng thể hoặc từng màu riêng biệt để tạo hiệu ứng mong muốn.
- Điều chỉnh từng kênh màu riêng lẻ như màu sắc, độ bão hòa, độ sáng,… để tinh chỉnh màu sắc chi tiết hơn.
- Thêm sắc thái màu vào vùng sáng (highlights) và vùng tối (shadows) để tạo hiệu ứng màu sắc độc đáo và chuyên nghiệp.
Bước 4: Loại bỏ khuyết điểm và chỉnh sửa chi tiết
Bước này tập trung vào việc làm sạch và hoàn thiện các chi tiết nhỏ trong ảnh thông qua các thao tác sau:
- Loại bỏ các vật thể thừa, không mong muốn làm xao nhãng bố cục ảnh như người lạ, rác, dây điện,…
- Làm mịn da mặt, loại bỏ mụn, vết thâm, nếp nhăn nhỏ (với ảnh chân dung) mà vẫn giữ kết cấu tự nhiên của da.
- Làm trắng răng, làm sáng và sắc nét đôi mắt để tăng thêm sự thu hút cho chủ thể.

Bước 5: Cắt cúp và điều chỉnh bố cục
Cắt cúp ảnh không chỉ là cắt bỏ phần thừa mà còn là một kỹ thuật hậu kỳ ảnh mạnh mẽ để cải thiện bố cục ảnh. Để cắt cúp ảnh và chỉnh bố cục, bạn hãy:
- Loại bỏ các yếu tố không cần thiết, tập trung vào chủ thể chính và cải thiện bố cục theo các quy tắc nhiếp ảnh.
- Đảm bảo các đường thẳng trong ảnh được thẳng và cân đối, giúp bức ảnh trông chuyên nghiệp hơn.

Bước 6: Giảm nhiễu và làm sắc nét
Hai thao tác này sẽ giúp bạn tối ưu hóa độ rõ nét của bức ảnh hơn:
- Xử lý các hạt nhiễu (noise) xuất hiện trong ảnh, đặc biệt khi chụp ở điều kiện thiếu sáng hoặc ISO cao để bức ảnh trông mịn màng hơn.
- Tăng cường độ sắc nét của các chi tiết trong ảnh, làm nổi bật đường nét và kết cấu. Tuy nhiên, với thao tác này, bạn cần thực hiện cẩn thận để tránh làm ảnh trông giả tạo hoặc xuất hiện viền trắng.
Bước 7: Xuất ảnh
Đây là bước cuối cùng của quá trình hậu kỳ ảnh để xuất ra bức ảnh có định dạng và kích thước phù hợp với mục đích sử dụng:
- Chọn định dạng JPEG cho web và chia sẻ, TIFF hoặc PSD cho in ấn chất lượng cao hoặc lưu trữ bản gốc đã chỉnh sửa.
- Tối ưu hóa kích thước và chất lượng ảnh để phù hợp với nền tảng sử dụng, chẳng hạn như kích thước nhỏ hơn cho website để tăng tốc độ tải trang hoặc kích thước lớn cho in ấn.
- Nếu ảnh dùng cho website, hãy đảm bảo ảnh được nén đúng cách để không ảnh hưởng đến tốc độ tải trang. Đây cũng chính là một phần của tối ưu hóa ảnh cho SEO.
4/ Một số lưu ý cần nắm khi thực hiện hậu kỳ ảnh
Để đạt được kết quả hậu kỳ ảnh tối ưu và tạo ra những bức ảnh chuyên nghiệp, ngoài việc nắm vững các bước cơ bản, bạn cần áp dụng những mẹo và thủ thuật sau đây:
- Ưu tiên chụp ảnh định dạng RAW: File RAW chứa toàn bộ dữ liệu ảnh thô, cung cấp dải tần nhạy sáng và thông tin màu sắc phong phú, cho phép chỉnh sửa ảnh linh hoạt mà không làm giảm chất lượng, khác biệt lớn so với JPEG.
- Thiết lập cân bằng trắng chính xác từ đầu: Cân bằng trắng chuẩn xác khi chụp là nền tảng cho chỉnh sửa màu sắc ảnh hiệu quả sau này, giúp ảnh có tông màu chân thực và chuyên nghiệp ngay từ bước đầu.
- Sử dụng màn hình chuẩn màu để hậu kỳ: Một màn hình chuẩn màu đảm bảo bạn nhìn thấy màu sắc và ánh sáng trung thực, tránh sai lệch khi tối ưu màu sắc và ánh sáng cho bức ảnh.
- Chọn đúng Camera Profile trong phần mềm: Camera Profile giúp phần mềm hậu kỳ ảnh hiển thị màu sắc từ file RAW theo đúng “chất màu” của máy ảnh, đảm bảo tính trung thực màu sắc ngay từ đầu.
Hậu kỳ ảnh là cơ hội thể hiện phong cách và tầm nhìn nghệ thuật của bạn. Do đó, nếu nắm vững kỹ thuật hậu kỳ ảnh và áp dụng các lưu ý khi chỉnh sửa ảnh bạn sẽ có thể tạo ra những bức ảnh ấn tượng và chuyên nghiệp như một nhiếp ảnh gia thực thụ!
Xem thêm: KHÓA HỌC NGHỀ CHỈNH SỬA ẢNH CHUYÊN NGHIỆP TỪ CƠ BẢN ĐẾN NÂNG CAO
———————————————————–
LIÊN HỆ TIZINO ACADEMY
Hotline 24/7: 084 85 85 999 – 0931 886 899
Email: tizino.academy@gmail.com
Địa Chỉ 1: Số 25 Tân Mai – Hoàng Mai – Hà Nội
Địa Chỉ 2: 33 Hoàng Văn Thụ – Quận Phú Nhuận – TP. Hồ Chí Minh
Facebook: Tizino – Học Viện Digital Photoshop